فارسی پنجم ابتدایی
درس هفتم
سرگذشت یک معلم
پرسش:
1– باغچه بان در کودکی چگونه بود؟
کودکی کنجکاو و فعال بود، شعرهای کودکانه می سرود و نقاشی می کرد.
2– چرا پدر باغچه بان نمی خواست پسرش نقاشی کند؟
چون او نقاشی را کاری عبث و بیهوده می پنداشت.
3– مکتب چه جایی بود؟
مکتب اتاق بزرگی بود که همه گرداگرد آن می نشستند و درس می خواندند.
4– چرا باغچه بان به شغل آموزگاری دل بست؟
چون فهمیده بود که آموزگاری شغلی است که در آن بهتر می تواند به اجتماع و مردم خدمت کند.
5– چرا باغچه بان به فکر افتاد تا کودکستانی افتتاح کند؟
چون فهیمده بود که کودکان تبریز پیش از رفتن به مدرسه در کوچه و بازار سرگردان هستند و یا آتش ذوق و قریحه آنان در گوشه خانه خاموش شده است.
6– وقتی که کودکی کر و لال را به باغچه اطفال آوردند، باغچه بان با چه مشکلی روبرو شد؟
با مشکل آموختن و آموزش. چون این کودکان نه صدا می شنیدند و نه می توانستند حرف بزنند.
7– باغچه بان چه کار مهمی انجام داد؟
او توانست با سعی و کوشش الفبای آموختن به کودکان کر و لال را اختراع کند.
8– از سرگذشت باغچه بان چه نتیجه ای می توان گرفت؟
اینکه با سعی و کوشش می توان بر مشکلات پیروز شد و سعی کنیم مانند باغچه بان با تلاش و کوشش به هم میهنان خود خدمت کنیم.
دستور زبان:
در جمله « حسین آمد » حسین « نهاد » و آمد « گزاره » است. نهاد یک کلمه و گزاره هم یک کلمه است. در جمله « حمید قصه می گفت. » نهاد یک کلمه اما گزاره دو کلمه است. در جمله « شاگردان کلاس پنجم آمدند. » نهاد سه کلمه ولی گزاره یک جمله است. هر یک از نهاد و گزاره ممکن است یک یا چند کلمه باشد.
تمرین:
1– از میان کلمه های زیر، کلمه های هم خانواده را پیدا کنید و هر دسته را در یک سطر بنویسید.
فعال، مانع، وساطت، مکتب، فعالیت، مدرسه، معلم، فعل، اجتماع، عمل، وضع، فاعل، واسطه، کتاب، درس، مصنوع، علم، جامعه، حمل، وسط، مدارس، ( مدرسه ها ) عالم، جمع، حمال، معلوم، مجموع.
/ فعال، فعالیت، فعل، فاعل /
/ مانع، منع، ممنوع /
/ وساطت، واسطه، وسط /
/ مکتب، کتاب /
/ مدرسه، درس، مدارس /
/ معلم، علم، عالم، معلوم /
/ اجتماع، جمع، جامعه، مجموع /
/ تحمل، حمل، حمال /
2– در هر یک از جمله های زیر تشبیهی وجود دارد آنها را تعیین کنید و بنویسید؟
زندگی همچون رودی پر جوش و خروش است: زندگی به رودی پر جوش و خروش تشبیه شده است.
در شعله فروزان خدمت به مردم سوختم: خدمت به مردم به شعله فروزان شمع که می سوزد تشبیه شده است.
آتش ذوق و قریحه آنها در کنج خانه ها خاموش می شود: استعداد و فهم به آتش خاموش ده تشبیه شده است.
3– پنج جمله بنویسید که نهاد هر یک از آنها بیش از یک کلمه باشد.
دانش آموزان کلاس پنجم، به اردو رفتند.
پرنده های کوچک، کوچ می کنند.
رزمندگان دلاور ایران، به دشمن حمله کردند.
درختان بزرگ و سر سبز، طبیعت را زیبا و دلپذیر می کنند.
کتاب فارسی پنجم، خواندنیهای زیادی دارد.
4– پنج جمله بنویسید که گزاره هر یک از آنها بیش از یک کلمه باشد؟
مادر بزرگ قصه های زیبا را دوست دارد.
احمد دانش آموز خوب و مرتب است.
آقای ناظم به کلاس آمد.
در اوایل پاییز پرستوها کوچ می کنند.
ابوذر به میان قوم خود رفت.
